Agresja wśród dzieci przedszkolnych

Zachowania agresywne u przedszkolaków są dosyć częstym zjawiskiem. Bardzo często obserwujemy „złe” zachowania dzieci mające miejsce w domu, na ulicy, w parku i nie reagujemy na nie myśląc, że to jednorazowy wybryk. Zachowania takie są bardzo niebezpieczne i wyrządzają drugiej osobie krzywdę.

Pojecie agresji ma bardzo szeroki zakres definicji. Przez wielu autorów jest różnorodnie interpretowane.

Najbardziej trafną wydaje się definicja Aronsona, wg której działania agresywne to – zachowania, których celem jest spowodowanie fizycznej lub psychicznej szkody

Zachowania agresywne najczęściej spotykane u dzieci w wieku przedszkolnym to:

-wywoływanie konfliktów

-bicie

-skarżenie

-przezywanie

-przedrzeźnianie

-wyśmiewanie

-niszczenie, uszkadzanie przedmiotów

-męczenie zwierząt

-wykluczanie kogoś z zabawy, czy brak przyzwolenia na przyłączenie się do zabawy

Agresja to zjawisko, które nie występuje bez przyczyny. Prawie zawsze zachowania te mają swoje podłoże.

Występują trzy podstawowe przyczyny zachowań agresywnych. Pierwszą z nich jest niezaspokajanie potrzeb dziecka tzw. frustracja. Zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa, miłości, uznania, własnej wartości, samodzielności to czynniki warunkujące prawidłowe funkcjonowanie człowieka. Ogromny wpływ na zaspokojenie potrzeb w życiu dziecka ma przede wszystkim rodzina, opiekunowie, grupa rówieśnicza, przedszkole, środowisko lokalne. Niezaspokojenie potrzeb wywołuje w stosunku do swoich rówieśników jak również do osób dorosłych agresję

Niewłaściwe postawy rodzicielskie

Unikanie dziecka, nadmierne chronienie, odrzucanie, oraz stawianie dziecku wymagań ponad jego siły i możliwości może być przyczyną zachowań agresywnych.

Modelowanie

Dzieci często obserwują zachowania agresywne u innych, a tym samym uczą się ich przez naśladownictwo. Wzorcem takich zachowań mogą być inne osoby, rówieśnicy, bohaterowie z filmów, bajek, gier komputerowych

Pamiętajmy!

Zawsze powinniśmy reagować na zachowania agresywne (natychmiast przerwać walkę, rozdzielić dzieci, zwrócić się do dzieci po imieniu i porozmawiać o ich złości, strachu albo rozczarowaniu tonem stanowczym i opanowanym).

Reakcja powinna nastąpić bezpośrednio po zdarzeniu.

Nie należy odkładać i bagatelizować problemu na później, gdyż pozostawiony  będzie narastać.

Małe dziecko posiada w sobie mnóstwo energii. Można ją rozładować w sposób inny niż za pomocą agresji. Zabawy, które posiadają elementy współzawodnictwa, emocje oraz pozorne walki, to działania, które wyładują nagromadzoną energię nie wyrządzając nikomu krzywdy.

Ważne jest, aby zabawy te odbywały się to pod kontrolą osób dorosłych, gdyż nie zbędne jest zwracanie uwagi na „prawidłowy” sposób wyrażania emocji przez dzieci.

W celu odreagowania złości u małego dziecka możemy:

Przygotować dziecku pudełko z gazetami, które może zgniatać,

Przygotować duży arkusz szarego papieru, na którym może rysować

Przygotować np. poduszki, materace, na których dziecko może się wyszaleć

Monika Kucab

Bibliografia:

Gabrieli Haug-Schnabel ,,Agresja w przedszkolu”, Kielce 2003

Aronson E. Psychologia społeczna, Warszawa 1994